Ferhat Yaşar – Ümit Büget
Roma döneminde kurulan bir şehir olan Edirne, bir dönem Osmanlı İmparatorluğu’na da başkentlik yapmıştır. Balkan Savaşı sırasında Bulgar Krallığı’nın kontrolünde olan şehir, daha sonra 1920 yılında Birinci Dünya Savaşı sırasında imzalanan Mondros Mütarekesi ile Yunan kuvvetlerinin eline geçmiştir. İki yıl sonra Mudanya Mütareke Anlaşması ile şehir yeniden Türkiye’ye dahil oldu.
Kentin iki kez kaybedilmesi, devletin farklı bir güvenlik politikası izlemesine neden oldu. Cumhuriyetin ilk yıllarında askeri tedbirler dikkate alınarak yeniden planlanmış ve günümüzde askerler ve subaylar şehri olarak anılmasına neden olmuştur.
Edirne, Arap Baharı olarak bilinen Ortadoğu’daki diktatörlerin devrildiği iç savaşların Türkiye’de yansımalarını en çok hisseden şehirlerinden biri oldu. Suriye, Irak ve Afganistan başta olmak üzere Asya ve Ortadoğu’dan hareket eden mülteci konvoyları, Avrupa’ya geçiş noktasında son durak olarak Edirne’yi seçiyor. Yoğun göçe rağmen transit konumunda olan Edirne, yabancı nüfus açısından yerleşikten daha ‘geçici’ konumdadır. Sınırı geçemeyenler tekrar Edirne’de kalmak yerine daha çok tanıdıkları ve iş imkanları sağlayan İstanbul’a dönüyorlar.
Türkiye’de yaşanan ekonomik kriz ve dövizdeki artış nedeniyle lira çok değer kaybetti. Lira fiyatını kaybederken, aksine Bulgar Levhası yönünde hızlandı. Bu nedenle Bulgaristan’ın sonlarına 17 kilometre uzaklıktaki Edirne’ye günübirlik alışveriş için gelenlerin sayısında büyük artış yaşandı. Ancak Edirneliler bunun kısa vadede “olumlu”, orta ve uzun vadede ise sürdürülemez olduğunu düşünüyor.
ŞEHİR GİRİŞİNDE ÇATLAK BİNA GÖRÜNTÜLERİ
Şehrin sokaklarına girdiğimizde ilk karşımıza çarpık yapılaşma çıkıyor. Selimiye Camii’ne doğru döndüğümüzde sokaklar ve mahalle yollarıyla karşılaştığımızda bir şehirden çok bir köy yoluna girdiğimizi hatırlıyoruz. Yolların bozuk olması ve şehrin tarihi dokusuna aykırı bir şekilde çarpık bir yapılaşmaya meyletmesi Edirnelilerin en çok yakındığı sorunlardan biri olarak görülüyor. Kentte konuştuğumuz Edirnelilerin büyük çoğunluğu plansız yapılaşmaya, altyapı sorunlarına ve yetersiz ulaşıma dikkat çekiyor.
Bu durum CHP’nin ‘kalesi’ olarak bilinen kentin 2019 seçimlerinde belediyeyi adeta kaybetmesine neden oldu. Çünkü şehrin vatandaşları Belediye Başkanı’nı beğenmediği için milletvekilliği seçimlerinde CHP’ye oy verirken, belediye seçimlerinde değerli bir bölümü AK Parti’ye oy verdi. Milletvekili seçilen Edirne’de DÜZGÜN Partisi ittifak kurmasaydı AK Parti’nin belediyeyi kazanacağını düşünenlerin sayısı oldukça fazla.
‘CHP’NİN VEKİL SAYISINI ARTIRACAĞI DÜŞÜNÜLDÜ, TERS OLABİLİR’
Güneydoğu Avrupa Gazeteciler Cemiyeti Yönetim Kurulu Başkanı Murat Savaş, kentin siyasi tablosunu şöyle anlatıyor: “14 Mayıs Edirne seçimlerinde bir önceki tablonun tekrarlanmasını bekliyorduk. CHP’nin 2, İYİ Parti’nin ve AK Parti’nin birer milletvekili vardı. Bu tablonun devam edeceği düşünülüyordu. İyi bir liste çıkarsa CHP’nin bile çıkaracağı düşünülüyordu. Böylece AK Parti’den veya İYİ Parti’den birinin milletvekili atayamayacağı yazıldı.”
“CHP, seçmenin önemli bir kısmının tepki gösterdiği bir liste çıkardı” diyen Savaş, “Yani CHP’nin eski yöneticilerinden bazıları bile samimi görüşmelerde İYİ Parti’ye oy vereceklerini söylüyor. CHP milletvekili zorda görünüyor, küskünler de var, onların da aynı ittifakta olan MHP’ye yöneldiklerini düşünüyoruz.”
CHP’nin buraya iki yerine bir milletvekili atamasının sürpriz olmayacağına dikkati çeken CHP’den daha çok seçilmiş milletvekilinin ÂLÂ Partisi’ne katılmasının sürpriz olmayacağı kaydedildi. Çünkü insanlar bunu şöyle açıklıyor: ‘Biz zaten aynı ittifak içindeyiz, İYİ Parti’ye verirsek oy yurt dışına gitmez.’ Böyle bir durum var.”
Murat Savaş‘CHP’NİN ENDİŞESİ BELEDİYEDİR’
CHP cephesinde belediyenin yol açtığı soruna değinen Savaş, “Alt yapı çalışmasından dolayı insanlar çok mağdur oldu. Yazın toz, kışın çamur, çalışmalar zamanında bitirilemedi. Adamın kuyusunu kazdılar. Mahallede sokakta, sonra yapmayı unuttular ya da zamanı gelmemişti.” Çamurdan kurtulamadılar. Bu nedenle bir tepki var. CHP oy kaybedebilir. Milliyetçi hassasiyetleri olanlar YETER Partisi’ne, sol görüşe yakın olanlar TİP’e geçebilir” dedi.
Adı geçen Türkiye İşçi Partisi’nin Edirne 1. sıra Roman milletvekili adayı Güray Muhçu, kendi deyimiyle ‘apolitik’ biriydi ve dört ay öncesine kadar hiçbir partiye üye değildi. Mütevazi bir esnaf ve fotoğrafçı olan Muhçu, siyasete girme sebebini “Şimdi nereye kadar diş sıkıp yumruk sıkabilirsin?”
‘BANA BİRİNCİ OLMAK İSTEDİLER’
“Meclis’e baktığında Türkiye İşçi Partisi’nin parlayan bir yıldız olduğunu görmeyen yoktur” sözlerini kullanan Muhçu, “Gidip internetten üye oldum. Bir ay sonra onlar da geldi. ‘Sen bir esnafsın, Romalı kimliğin bizim için çok önemli ve sen de şehri çok iyi tanıyorsun’ diyerek bana birinci adaylığı teklif etti. Bu şehir gastronomi açısından çok doğru bir şehir olmayı hak ediyor. Hayvancılık. Sadece ciğerden geçiyoruz. Burası Osmanlı’ya başkentlik yapmış bir şehir. Sadece gastronomi değil birçok eksiği var. Şehir bir kültür şehri. Açık hava müzesi gibi” dedi.
Edirne’nin bir festival kenti olması gerektiğinin altını çizen Muhçu, “Romanların sosyalleşmesinin ve kaliteli bir şekilde yaşamasının önünü açabilirsiniz. Bunu yapmadığınız sürece hiçbir aşı işe yaramaz. Gezdiğimiz yerlerde büyük ilgi ile karşılaşıyoruz. 15 yıl önce solcular buralarda dolaşırken bugünkü tepkileri alamadılar. İnsanlar samimi insanlar görmek istiyor. Biz milletvekilliği peşinde koşan bir parti değiliz. Seviyoruz çünkü çok çalışıyoruz. Olursa çok memnun oluruz. Ama yine de bizim için değerli olan dik durmaktır. 15 Mayıs’ta da bugün nasılsak öyle olacağız.”
Sokaklara olan bağlılığını anlatan Muhçu, “Beni sokaktan çıkarırsanız ölürüm. Beni Edirne sokaklarından uzaklaştıracak tek şey ölüm olabilir. Ben bir sokak çocuğuyum. Sokak çocukluğumun, varlığımın bir anlamı yok” dedi.
Muhçu, hayalimdeki yasa tasarısının Meclis’e girse nasıl olacağını şöyle anlattı: “Kapıma bir kedi geldi, mama veriyordum. Bir gün yine kapıma geldi, yarı ölüydü. Veterinere götürdüm. birinci kanun hayvan ambulansları dizayn edilecek.En azından şehrin belli yerlerinde belli operasyonların yapıldığı küçük poliklinikler açılsın en azından sokak hayvanlarını besleyenlere mama desteği verilsin istiyorum.
Güray Muhcu‘BUGÜNE KADAR ÇOK ÇOK ZAMAN OLDU’
Seçimlerin bölge halkına ulaşmak için bir fırsat olduğunu söyleyen AK Parti Edirne 1. Sıra Milletvekili Adayı Fatma Aksal, bölgeden gelen tepkilerden memnun. Edirne’nin demokrasiye saygı duyulan barışçıl bir kent olduğunun altını çizen Aksal, ‘CHP’nin kalesi’ tanımının gerçeği yansıtmadığını söylüyor: “Aslında Edirne geleneksel olarak demokratik kökenli bir kent. Adalet Partisi’nin 5-0 kazandığı bir il ama 1999’da Ecevit’in DSP’si 3 milletvekili çıkardı ve o zamandan beri biraz daha sollaştı.”
“Aslında Edirne’de CHP’ye oy verenlerin bile pek mutlu olmadığını görüyorsunuz” görüşünü savunan Aksal, değerlendirmesini şöyle sürdürdü: “Yeni bir parti çıkıp listeye girince çok iyi oy alıyor. Edirne’den bunun bir örneği Genç Parti Edirne’de çok iyi oy aldı İYİ Parti ilk döneminde Edirne’den de milletvekili seçmişti bu ne demek oy veren halkın büyük bir bölümü CHP arayış içinde.”
“AK Parti olarak oylarımızı ciddi anlamda artırdık” diyen Fatma Aksal, “Yüzde 7 ile başladık. Bugün geldiğimiz noktada son seçimlerde ikinci milletvekili olmaktan çok da uzak değildik. Bu dönem daha yeterli, saha daha uygun.Halkın beğenisi benim iddialarımdan çok daha fazla.Sonuçta takdir milletindir.Cumhurbaşkanımızın çok sevdiğim bir sözü var ‘Tek anket var, o yok’ orası sandıktır.’ Sandıktan ne çıkarsa başımızın üstündedir.
Fatma Aksal‘DÖRT AVUKATI HEDEF ALDIK’
İYİ Parti Edirne İl Başkanı Alpay Alpagut Engin, 14 Mayıs seçimlerinde “yoğun” bir performans sergilediklerini belirterek, dört milletvekili çıkarmayı hedeflediklerini söyledi. ÂLÂ Partisi’nin 2018 seçimlerinde milletvekili çıkardığını hatırlatan Engin, “Dört seçmezsek ikisi bizden, ikisi CHP’den olmak üzere iki vekil çıkar inşallah. Biz buna inanıyoruz ve çok iddialıyız. Her yerde önemli takviyeler alıyoruz. Çok değerli adaylarımız var. Kendimizi çok şanslı hissediyoruz. Allah’ın izniyle bu işi birinci cinste bitirmeyi planlıyoruz. Ekonomi büyük sorun. Burası bir tarım şehri. Tarımla ilgili önemli yükler var. Halkın çoğu çiftçilikle uğraşmaktadır. Bununla ilgili çok değerli bir projemiz var.”
Ekonomik kriz sonrası artan kur nedeniyle lira, Bulgar levhası karşısında değer kaybetti. Bunun üzerine binlerce kişi alışveriş yapmak için Bulgaristan’dan Edirne’ye akın etti. Kentte yaşanan olaylara değinen Engin, şunları söyledi: ”Paramız çok değer kaybetti. Buraya alışveriş için gelen Bulgar vatandaşları geçici olarak esnafımızı memnun edebiliyor. Bu sürdürülebilir değil. Her an bitebilir ve bu biter bitmez gerçek ekonomik krizi hissedebiliriz. Mülteciler ise Edirne’yi geçiş yolu olarak kullanabiliyor. Zaman zaman uçlara yakın bölgelerde kümeler halinde görüyoruz ama şehir merkezinde bir yoğunluk görmüyoruz, dönüyorlar.”
Alpay Alpagut Engin‘KEMAL BEY REKOR KIRACAK’
CHP Edirne 1. Sıra Milletvekili Adayı Ediz Ün’e göre hem Kemal Kılıçdaroğlu hem de CHP bölgede rekor kıracak. İlde Kılıçdaroğlu’na yüzde 70’in üzerinde oy beklediklerini söyleyen Ün, milletvekili seçimleri için de yüzde 56’lık bir rakama değiniyor: “Türkiye’de hem Kemal Bey hem de meclis için en yüksek oyu Meriç ilçesinden alacak.”
‘HANGİ 4 KİŞİ SEÇİLİRSE DİĞER 24 KİŞİYİ SEVENLER KARŞI OLUR’
CHP’nin Ünlüler listesi eleştirileri için, “28 aday vardı. Hangi dördünü koyarsanız koyun 24 aday listeye giremez ve sevenleri de memnun olmaz. İlk hafta normaldir. Üzülürler.” Listelere tepki gösterecekler, dinamik teşkilatlarda böyle oluyor ama ilk hafta sonunda asıl mesele Edirne’ye dönüyor.Listelere değil meclisin aritmetiğine bakar, hangi zihniyetin geleceğine bakar. ülkeyi yönetin” dedi.
Çıkarmayı hedefledikleri milletvekil sayısına da değinen Ün, “Kendi aramızda anket yapıyoruz, şu anda 3 buçuk milletvekili çıkarıyoruz. 4-0 yapacağımıza inancım yüksek, isterim. bunu da belirt.”
Ediz Ün‘BELEDİYE HİZMETLERİNİN BAŞARISIZLIĞININ NEDENİ GÜÇTÜR’
Ün, belediyenin alt yapı çalışmalarına yönelik olumsuz eleştirilerin ve memnuniyetsizliklerin oyları etkileyip etkilemeyeceği sorusuna ise şöyle yanıt veriyor: “Edirne halkı yerel seçimle genel seçim arasında ayrım yapan bir zihniyete sahip. Öte yandan, belediye hizmetlerinin aksamasının sebebinin, mevcut hükümetin belediyesinin CHP’li olması ve onaylanan kredisinin gönderilmemesinin sonucu olduğunu çok iyi bilen bir toplum. Ancak Edirne halkı şunu çok iyi bilir ve uygular: Ayakları çamura batsa da, bela kaldırımlarda yürüse de cumhuriyete, cumhuriyetin değerlerine, Atatürk’ün unsurlarına karşı bir şey göstermezler. ve reformlar ve ülkenin geleceği. Sandıklara mal olur, gereğini yapar.”
